Borelioza
Borelioza, inaczej choroba z Lyme lub krętkowica kleszczowa, jest chorobą zakaźną, wielonarządową, wywołaną przez bakterie: Borrelia burgdorferi, Borrelia garinii, Borrelia afzelii, Borrelia japonica. Borelioza przenoszona jest przede wszystkim przez kleszcze (rodzaju Ixodes), ale nie tylko! Bakterie borrelii roznoszą również niektóre gzy i bąki, wszy, a nawet komary!
Jak czytamy w serwisie iwroclaw.pl, który dnia 14.07.2010 roku opublikował materiał dotyczący Programu kontroli komarów we Wrocławiu:
W Polsce wykrywano samice komarów Aedes spp. i An. maculipennis naturalnie zakażone wirusem kleszczowego zapalenia mózgu. Wykorzystując wiele metod biologii molekularnej (np. metodę polimerazowej reakcji łańcuchowej – PCR i immunofluorescencji pośredniej – IFA) wykazano, że niektóre krajowe gatunki komarów (z rodzaju Culex i Anopheles i Aedes) pobierające krew różnych ssaków z rodzaju Aedes (odławiane w Puszczy Białowieskiej, okolicach Gdańska, Szczecina i Wrocławia), mogą wspomagać obieg krętków Borrelia burgdorferi w naturalnym ognisku Boreliozy z Lyme.
Historia Boreliozy
W 1909 roku Arvid Afzelius, jako pierwszy powiązał rumień wędrujący z ukąszeniem kleszcza, i wtedy się zaczęło… 13 lat później Neuroboreliozę opisali niezależnie Charles Garin i A. Bujadoux, a w latach 40. ukąszenia kleszczy z niepokojącymi objawami neurologicznymi połączył Alfred Bannwarth. W 1975 roku opublikowano opisy 12 przypadków zapalenia stawów u dzieci mieszkających w okolicach miejscowości Lyme oraz Old Lyme w stanie Connecticut. Od nazw tychże miejscowości wzięła się angielska nazwa choroby – Lyme disease. Nazwa „Borelioza” wzięła się od francuskiego biologa Amedee Borrela, którego nazwisko zainspirowało do nazwania rodzaju bakterii – Borrelia. Natomiast w 1982 roku, Willy Burgdorfer wyizolował z kleszcza Ixodes dammini krętki, które później na cześć naukowca nazwano Borrelia burgdorferi.
Borelioza u człowieka
Borelioza jest najczęstszą chorobą odkleszczową, która żniwo zbiera przede wszystkim w północno-wschodnich Stanach Zjednoczonych, w Europie Środkowej, Skandynawii oraz Rosji. Bakterie Borrelia burgdorferi przenoszone są ze śliną kleszczy z rodzaju Ixodes, bez względu na stadium rozwojowe pasożyta, który wcześniej zarazki otrzymał od swojego pierwszego żywiciela (zająca, myszy, wiewiórki, ptaka, itp.). Kleszcze utrzymują rezerwuar zarazków poprzez zakażanie kolejnych żywicieli, w tym człowieka.
Borrelia w organizmie ludzkim występuje w trzech formach: krętka, formie L (postać owalna bez ściany komórkowej) oraz w formie cysty. Każda z tych form ma jest wrażliwa na inny rodzaj antybiotyku. Bakterie zwykle usadawiają się w tkance łącznej (ścięgna, skóra oraz naczynia krwionośne), w mięśniach oraz w tkance nerwowej. Znajduje się je licznie we wzgórzu, korzeniach grzbietowych rdzenia kręgowego, miazdze zębowej oraz gałkach ocznych – mogą więc zaatakować nas z każdej strony w najmniej oczekiwanym momencie.
Przyczyną objawów jest toksyna bakteryjna, której ilość z biegiem czasu się zwiększa. Bakteria z upływem lat zakłada małe mikroskopijne zbiorniczki (cysty), które wypełnione są toksyną i formami przetrwalnikowymi bakterii. Cysty od czasu do czasu się otwierają, uwalniając przetrwalniki, które później przybierają dojrzałą postać krętka. Cysty nawet bez otwierania się uwalniają toksynę, która podrażnia otaczające tkanki, powodując nasilenie się objawów.
Krętki czerpią swoją energię z beztlenowego rozkładu glukozy. Ich rozwojowy sprzyja również kwas foliowy. Możliwe, że bakteria nie lubi tlenu, więc dotlenianie organizmu podczas leczenia Boreliozy jest bardzo wskazane (np. poprzez ćwiczenia gimnastyczne).
Neuroborelioza
Borelioza powoduje znaczne zmiany w układzie nerwowym człowieka. Są one na tyle specyficzne, że przez wiele lat występowały jako samodzielna choroba – Zespół Bannwartha. Naukowiec w 1948 roku opisał objawy począwszy od rumienia skórnego, przez limfocytarne zapalenie opon mózgowych, bóle korzonków, aż po zapalenia nerwów czaszkowych i obwodowych. Dopiero w 1982 roku Willy Burgdorfer powiązał objawy Zespołu Bannwartha z objawami wywołanymi przez krętka Borrelii, stąd te specyficzne objawy neurologiczne nazywane są Neuroboreliozą.
Neuroborelioza odpowiada przynajmniej za część objawów wynikających z zakażenia, a są nimi np.: zaburzenia pamięci i koncentracji, zaburzenia artykulacji, drętwienie kończyn, zaburzenia poznawcze i zmęczenie. Wczesna Neuroborelioza odpowiedzialna jest za zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu oraz nerwów obwodowych.
